VAT a ryczałt? Czyli o mitach co nieco…

Czy będąc na ryczałcie, mogę równocześnie być VAT-owcem? Albo – jestem na ryczałcie, to nie jestem na VAT. To zdanie niejednokrotnie pada od podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. W rzeczywistości jednak, jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Przedsiębiorca rozliczający się na ryczałcie (wybrana forma podatku dochodowego) może być podatnikiem VAT czynnym lub zwolnionym.

Początkujący przedsiębiorcy, często zastanawiają się, co będzie dla nich lepsze – ryczałt czy VAT. Tymczasem wybór jednej z tych opcji wcale nie wyklucza drugiej – są to dwa niezależne podatki.

Ryczałt – co to?

Ryczałt (czyli zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych) to forma opodatkowania dochodów przedsiębiorcy. Więcej na ten temat i porównania z innymi formami znajdziesz we wpisie dotyczącym „PIT – ZAKŁADAM FIRMĘ. CO WYBRAĆ?”.

W ramach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, mogą rozliczyć się podatnicy, którzy w minionym roku podatkowym uzyskali przychód nieprzekraczający 2 000 000 euro. Limit ten dotyczy zarówno podatników prowadzących działalność gospodarczą indywidualnie jak i w formie spółki (cywilnej, jawnej) – wówczas limit ten będzie dotyczył łącznego przychody wszystkich wspólników.

Przy ryczałcie ewidencjonowanym, kategorią opodatkowania jest przychód (a nie dochód jak w skali czy podatku liniowym). Ta forma może być korzystna dla podatników działających w branży o wysokiej rentowności (nisko poziom kosztów). Przykładem może być usługowa branża budowlana, gdzie najczęstszą stawką podatkową jest 5,5%. I to właśnie właściwa stawka ryczałtu decyduje o efektywności tej formy opodatkowania. Stawki te określone są w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Stawka ryczałtu jest różna w zależności od rodzaju prowadzonej działalności (od 2% przychodu aż do 17%).

VAT – co z tym podatkiem?

Bycie podatnikiem VAT jest niezależne od wybranej formy opodatkowania (a więc czy prowadzisz swoją działalność gospodarczą opodatkowana skalą, liniowym czy ryczałtem). Mało tego – możesz zostać podatnikiem VAT nawet nie prowadząc w ogóle działalności gospodarczej (do limitu VAT wliczany może być najem prywatny czy też obrót nieruchomościami).

W podatku od towarów i usług (VAT) występują dwa rodzaje zwolnień – podmiotowe i przedmiotowe.

W zwolnieniu podmiotowym ustawodawca (zobacz art. 113 ustawy o VAT) zwalnia od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Zwolnienie to ma również zastosowanie do podatników rozpoczynających działalność gospodarczą – jeżeli przewidywana sprzedaż nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł.

W zwolnieniu przedmiotowym, zwolnienie dotyczy konkretnych towarów lub usługi i możesz znaleźć w art. 43 ustawy VAT oraz rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 82 tej ustawy.

Nie wszyscy podatnicy mają możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego (do 200.000 zł). Musisz zarejestrować się jako podatnik VAT (od początku działalności), niezależnie od wartości zrealizowanej sprzedaży (czyli od pierwszej złotówki), jeśli:

• dokonujesz dostawy m.in.:
  • towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy VAT (np. złom z metali szlachetnych, antyki powyżej 100 lat, określone odpady i złom elektryczny i elektroniczny),
  • terenów budowlanych,
  • nowych środków transportu,
  • części do pojazdów samochodowych i motocykli,
  • wybranych towarów sprzedawanych na odległość (np. preparaty kosmetyczne, urządzenia elektryczne czy komputery)
  • towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z określonymi wyjątkami,
• świadczysz usługi:
  • prawnicze,
  • w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
  • jubilerskie,
  • ściągania długów, w tym factoringu,
• nie masz siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Wnioski

Możesz nie być na ryczałcie i nie być na VAT. Możesz nie być na ryczałcie i być na VAT. Możesz być na ryczałcie i nie być na VAT. Ale możesz też być na ryczałcie i na VAT. Możesz nawet nie prowadzić działalności gospodarczej (brak wpisu w CEiDG), ale i tak być VAT-owcem. Podatek VAT jest niezależny od tego, jaką formę opodatkowania podatkiem dochodowym wybrała osoba prowadząca działalność gospodarczą lub czy formalnie w ogóle taką działalność prowadzi. Pamiętaj – to dwa różne podatki i jedno nie zależy od drugiego.

Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny i nie stanowi porady podatkowej. Stan prawny jest aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami, zapraszamy do kontaktu.